حکمت بیست و سوم؛ اصالت خانوادگی چقدر موثر است؟
تاریخ انتشار: ۲۵ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۵۲۶۰۳۷
ایسنا/قم در نامه مالک اشتر، علی (ع) به او توصیه می‌کند که فرماندهان لشکرش را از خانواده‌های اصیل برگزیند (ثُمَّ الْصِقْ بِذَوِی الاْحْسابِ ...) و در دستورات مربوط به انتخاب همسر نیز آمده است که همسران خود را از خانواده‌های اصیل برگزینید و این‌ها نشان می‌دهد که نسب و اصالت خانوادگی نیز موثر است.
امام علی (ع) در حکمت ۲۳ نهج‌البلاغه می‌فرماید: «مَنْ أَبْطَأَ بِهِ عَمَلُهُ، لَمْ یُسْرِعْ بِهِ [حَسَبُهُ] نَسَبُهُ؛ کسی که عملش او را (از پیمودن مدارج کمال) کُند سازد نَسَبش به او سرعت نخواهد بخشید.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
حجت‌الاسلام شکیبایی، مدرس نهج البلاغه در گفت‌وگو با ایسنا به تشریح حکمت ۲۳ نهج‌البلاغه پرداخته که شرح آن زیر آمده است:
امیرالمومنین (ع) در این سخن پربار و حکمت‌آمیز به اهمیت عمل صالح و نیک در سرنوشت انسان اشاره دارد و به طور تلویحی کسانی را که بر نسب خود تکیه می‌کنند در خطا می‌شمرد.
قرآن مجید و روایات اسلامی در جای جای خود بر فرهنگ عمل تکیه کرده است و آن را مقدم بر هر چیز می‌شمرد و این آیه شریفه قرآنی که به صورت شعار برای مسلمانان درآمده شاهد این گفتار است: (إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللّهِ أَتْقاکُم).
درست است که نسب عالی یکی از مزایای اجتماعی افراد محسوب می شود ولی در واقع جنبه تشریفاتی دارد. آنچه به حقیقت و واقعیت مقرون است اعمال خود انسان است و بسیار دیده‌ایم افرادی که از خانواده‌های پایین بودند به سبب جهد و کوشش به مقامات عالی رسیده‌اند در حالی که افراد دیگری با نسب‌های عالی بر اثر سستی و تنبلی خوار و بی‌مقدار شدند.
از آنچه گفتیم روشن می شود که عمل در اینجا (بر خلاف آنچه ابن ابی الحدید نگاشته) به معنای عبادت نیست بلکه هرگونه عمل مثبت معنوی و مادی را شامل می شود.
در حدیث معروف و مشروحی این حقیقت در لباس دیگری از امام سجاد نقل شده است و خلاصه حدیث چنین است که «اصمعی» می‌گوید: شبی در مکه بودم که شبی مهتابی بود هنگامی که اطراف خانه خدا طواف می‌کردم صدای زیبا و غم‌انگیزی گوش مرا نوازش داد. به دنبال صاحب صدا می‌گشتم که چشمم به جوان زیبا و خوش قامتی افتاد که آثار نیکی از او نمایان بود.
دست در پرده خانه کعبه افکنده و با جمله‌های پرمعنا و تکان دهنده‌ای با خدا مناجات می‌کند. مناجات او مرا سخت تحت تاثیر قرار داد. آن قدر ادامه داد و گفت و گفت که مدهوش شد و به روی زمین افتاد. نزدیک رفتم و سرش را به دامان گرفتم و به صورتش خیره شدم دیدم امام زین‌العابدین (ع) است.
سخت به حال او گریستم. قطره اشکم بر صورتش افتاد و به هوش آمد و فرمود: «مَنِ الَّذِی أَشْغَلَنِی عَنِ ذِکْرِ مولای؛ کیست که مرا از یاد مولایم به خود مشغول داشته» عرض کردم: «اصمعی» هستم ای سید و مولای من این چه گریه و چه زاری است؟ تو از خاندان نبوت و معدن رسالتی. مگر خدا در مورد شما نفرمود: (إِنَّما یُریدُ اللّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهیرا).
امام نشست و فرمود: «هَیْهاتَ هَیْهاتَ خَلَقَ اللَّهُ الْجَنَّةَ لِمَنْ أَطَاعَهُ وَأَحْسَنَ وَلَوْ کَانَ عَبْداً حَبَشِیّاً وَخَلَقَ النَّارَ لِمَنْ عَصَاهُ وَلَوْ کَانَ وَلَداً قُرَشِیّاً؛ هیهات هیهات خداوند بهشت را برای مطیعان و نیکوکاران آفریده، هرچند غلام حبشی باشد و دوزخ را برای عاصیان خلق کرده، هرچند فرد بزرگی از قریش باشد مگر این سخن خدا را نشنیده‌ای که می‌فرماید: هنگامی که در صور دمیده شود و قیامت برپا گردد نسب‌ها به درد نمی‌خورد و کسی از آن سوال نمی‌کند.»
شبیه همین داستان در بحارالانوار، جلد ۴۶، صفحه ۸۱، از طاووس یمانی نقل شده است.
تنها مسئله معاد و نجات یوم القیامة نیست که نسب‌ها در آن تاثیری ندارد بلکه در گرو اعمال آدمی است، در دنیا نیز افرادی را می‌شناسیم که از نسب‌های برجسته‌ای برخوردار بودند؛ اما بر اثر سستی و تنبلی عقب ماندند و راه به جایی نبردند و افرادی را سراغ داریم که از نظر نسب از یک خانواده به ظاهر پایین اجتماعی بودند؛ ولی لیاقت، کاردانی و تلاش آن‌ها را به مقامات بالا رساند.
در اینجا این سوال پیش می‌آید که ما در روایات اسلامی درباره فضیلت سادات و فرزندان پیامبر مطالب زیادی داریم و در نامه مالک اشتر، علی (ع) به او توصیه می‌کند که فرماندهان لشکرش را از خانواده‌های اصیل برگزیند (ثُمَّ الْصِقْ بِذَوِی الاْحْسابِ ...) و در دستورات مربوط به انتخاب همسر نیز آمده است که همسران خود را از خانواده‌های اصیل برگزینید و این‌ها نشان می‌دهد که نسب و اصالت خانوادگی نیز موثر است.
پاسخ این سوال با توجه به یک نکته روشن می شود و آن این که منظور امام از نسب، نسب‌های تشریفاتی دنیوی است که فلان کس شاهزاده است یا پدرانش از مالکان بزرگ و ثروتمندان معروف شهر بوده‌اند؟
نسب‌های معنوی که بر اساس ارزش‌های والای اخلاقی و انسانی بنا شده به یقین موثر و در عین حال باز هم اصالت با عمل است و این گونه نسب‌ها نیز در درجات بعد قرار دارد. به همین دلیل افرادی از خانواده‌های اصیل بوده‌اند، همچون فرزند نوح و جعفر کذاب که بر اثر سوء عمل به اشقیا پیوستند و برعکس افرادی از خانواده‌های فاسد بودند که بر اثر حسن عمل در صف سعدا جای گرفتند.
در حدیثی در حالات «سعد بن عبدالملک» که از خاندان بنی امیه بود آمده است که نزد امام باقر (ع) آمد و همچون زنان مصیبت زده گریه و ناله می‌کرد. امام (ع) فرمود: چرا گریه می‌کنی؟ عرض کرد: چگونه نگریم در حالی که من از همان طایفه‌ای هستم که به عنوان شجره ملعونه در قرآن از آن‌ها نام برده شده است.
امام باقر (ع) فرمود: تو از آن‌ها نیستی، گرچه از بنی امیه ای؛ ولی از ما اهل بیتی. آیا این آیه را نشنیدی که خداوند از زبان ابراهیم در قرآن فرموده: «(فَمَنْ تَبِعَنِی فَإِنَّهُ مِنِّی); آن کس که از من پیروی کند او از من (و از خانواده من) است». (از این رو سعد را به موجب اعمال نیکش سعد الخیر می‌نامیدند).
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: نهج البلاغه امیرالمومنین استانی اجتماعی استانی سیاسی روز قدس استانی شهرستانها استانی اقتصادی راهپیمایی روز قدس استانی فرهنگی و هنری سیل لرستان استانی اجتماعی استانی سیاسی روز قدس استانی شهرستانها خانواده های اصیل نسب ها بر اثر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۵۲۶۰۳۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جسدی بعد از ۲۵ روز در نی‌ریز کشف شد
ایسنا/فارس فرمانده انتظامی نی‌ریز از کشف جسدی بعد از ۲۵ روز در این شهرستان خبر داد و گفت: قاتل و همدستش که اقدام به قتل برادرشان کرده بودند در این شهرستان دستگیر و روانه زندان شدند.
عظیم‌الله کرمی امروز، ۱۳ اردیبهشت با اعلام این مطلب بیان کرد: ماموران پلیس استهبان حین گشت‌زنی و اخبار واصله مطلع شدند که جسد فردی مذکر در اطراف باغات مدفون شده است که سریعا به محل مذکور اعزام و آن را مورد بررسی قرار دادند.
وی افزود: در بررسی‌های اولیه و شناسایی جسد و تحقیقات تخصصی مشخص شد که مقتول ۴۴ ساله در فروردین‌ماه سال جاری به دلیل اختلافات خانوادگی با برادر خود درگیر و به قتل رسیده است.
فرمانده انتظامی نی‌ریز ادامه داد: کارآگاهان تحقیقات خود را آغاز و موفق شدند قاتل ۳۹ ساله به همراه دیگر برادرش که در انتقال جسد با وی همکاری داشته را شناسایی و با اقدامات فنی آنان را دستگیر کنند.
کرمی با بیان اینکه متهمین علت و انگیزه قتل را اختلافات خانوادگی اعلام کردند، گفت: قاتل و همدستش برای سیر مراحل قانونی روانه دادسرا شدند.
این مقام انتظامی به شهروندان توصیه کرد تا در اختلافات فی مابین به مراجع قانونی مراجعه نمایند و با سعه صدر و گذشت در حق همدیگر از اینگونه حوادث ناگوار که مضرات جبران‌ناپذیر برای خانواده‌ها به دنبال دارد، جلوگیری کنند.
انتهای پیام
تداوم بارندگیها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش مییابد